Program 12 kroków (ang. twelve steps, w niektórych polskich wspólnotach Al-Anon nazywane 12 Stopniami) – popularna wśród osób uzależnionych forma samopomocy, polegająca na wymianie doświadczeń związanych z praktykowaniem Programu 12 kroków (stopni), stanowiącą zbiór zaleceń dla osoby uzależnionej, członka grupy samopomocowej 12 kroków, które systematycznie stosowane i wymieniane z innymi uczestnikami mają pomóc uczestnikowi wspólnoty wyzwolić się z uzależnienia.
Program ten został wypracowany przez Anonimowych Alkoholików, a następnie zaadaptowany przez inne wspólnoty. W każdej ze wspólnot ze względu na jej główny cel zmienia się brzmienie pierwszego Kroku, miejsce alkoholu zastępuje uzależnienie, którego dotyczą spotkania danej grupy.
| nazwa polska | nazwa angielska | data powstania | data powstania w Polsce |
liczba grup na świecie | liczba grup w Polsce | w ilu krajach istnieje |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Anonimowi Alkoholicy | Alcoholics Anonymous | 10 czerwca 1935 | jesień 1974 | 106 202 | ok. 2100 (2009) | 170 |
| Al-Anon | Al-Anon Family Groups | 1951 | jesień 1980 | ponad 33 tys. | 326 (2006) | 112 |
| Anonimowi Narkomani | Narcotics Anonymous | 17 sierpnia 1953 | około roku 1990 | 33 500 | 130 | 116 |
| Dorosłe Dzieci Alkoholików | Adult Children of Alcoholics | 1978[1] | 1986 | – | – | – |
| Anonimowi Żarłocy | Overeaters Anonymous | 19 stycznia 1960 | ok. 1992 | ok. 6.500 | ok. 25 | 75 |
| Anonimowi Palacze | Nicotine Anonymous | 1982 | ok. 1997 | – | – | – |
| Anonimowi Uzależnieni od Seksu i Miłości | Sex and Love Addicts Anonymous | 1976 | 1993 | – | 32 | – |
| Anonimowi Seksoholicy | Sexaholics Anonymous | 1979 | ok. 2000 | – | – | – |
| Anonimowi Hazardziści | Gamblers Anonymous | 1957 | luty 1995 | – | 37 | 45 |
| Anonimowi Lekomani | Pills Anonymous | 1975 | – | – | – | – |
| Anonimowi Depresanci | Depressed Anonymous | maj 1985 | 2004 | – | 5 | – |
| Anonimowi Emocjonaliści | Emotions Anonymous | 1971 | – | – | – | – |
| Anonimowi Dłużnicy | Debtors Anonymous | 1968 | – | – | – | – |
| Anonimowi Uzależnieni od Gier Komputerowych | Online Gamers Anonymous | 2002 | 2009 | – | – | – |
| Anonimowi Pracoholicy | Workaholics Anonymous | 1983 | – | – | – | – |
| Anonimowi Zbieracze | Clutters Anonymous | 2005 | – | – | – | – |